Het personen en familierecht in Nederland is het onderdeel van het burgerlijk recht dat zich bezighoudt met afstamming, geboorte, huwelijk- en echtscheiding en andere zaken in verband met de hoedanigheid, familiebetrekkingen en bevoegdheden van personen. Het erfrecht wordt (meestal) als apart rechtsgebied beschouwd.

Personen- en familierecht in Nederland is opgenomen in boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Tevens maakt het onderdeel uit van verdragen zoals het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind. De belangrijkste internationale regels voor het familierecht, die ook in Nederland van grote invloed zijn, staan in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, het EVRM. Vooral het recht op family life (gezinsleven), heeft grote invloed op de rechtspraak en wetgeving.

Vooral het onderdeel familierecht is regelmatig onderhevig aan wijzigingen, al dan niet als gevolg van het leven in een snel veranderende samenleving. Onderdelen van het familierecht zijn onder meer:

• echtscheiding (ouderschapsplan, scheiding van tafel en bed en ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed), voorlopige voorzieningen die gelden tijdens de scheidingsprocedure over het gebruik van de woning, de toevertrouwing van de kinderen, omgangsregeling en alimentatie;
• boedelverdelingen tussen erfgenamen en tussen partners na echtscheiding of na beëindiging van een samenwoning;
• alimentaties en bijstandsverhaalzaken;
• omgangsregelingen;
• ondertoezichtstellingen en uithuisplaatsingen;
• erkenning en ontkenning vaderschap;
• adoptie;
• leerplichtzaken;
• naamswijziging;
• wijziging huwelijkse voorwaarden en andere speciale verzoeken;
• ontheffing en ontzetting van het ouderlijk gezag;